W mojej opinii, komunikowanie międzyludzkie to główny, jak nie najważniejszy, aspekt życia w społeczeństwie. Świat to przede wszystkim ludzie, którzy tworzą grupy, pomimo tego, że dzisiaj króluje kult jednostki, dążącej ku ciągłemu rozwojowi. Warto więc pamiętać o tym, że życiu w społeczeństwie przyświeca fakt, że jeden człowiek zależy od drugiego.
Wspólnota
Już początki istnienia na świecie wskazują, że ludzie żyli w grupach. Czuli się bezpiecznie, mogli sobie wzajemnie pomagać. Wiązało się to z udziałem we wszystkich wspólnotowych zajęciach i obrządkach. Dzielili się obowiązkami, ważnymi dla całej społeczności. W miarę jak człowiek zaczął poszerzać swoją wiedzę, coraz więcej pojawiało się znaków zapytania. Życie w grupie stało się ograniczeniem i narzucaniem pewnych zachowań. Męczące stało się podążanie tylko jedną wytyczona ścieżką, według określonych zasad. W chwili uzmysłowienia sobie przez jednostkę, że może obrać inną drogę, opuszcza wspólnotę, do której przynależał. Zapragnął identyfikować się ze światem jako indywidualna jednostka. Sam wyznaczał sobie granice postępowania, a za najważniejszy aspekt uznał wolność. Niestety wolność, w jej wyobrażeniu, była bardziej pociągająca i wspaniała niż okazała się w rzeczywistości. Wiązała się z utratą bezpieczeństwa, jakie człowiekowi gwarantowała wspólnota. W momencie kiedy jednostka zapragnęła porzucić grupę, skupiając się na indywidualnych korzyściach, pozostała sama odpowiedzialna za swoje wybory.
Czas
Obecnie – człowiek pragnie znowu powrócić do wspólnoty. Kiedyś to zdarzenia wyznaczały czas, dzisiaj to czas kształtuje to jak poruszamy się w świecie. Staliśmy się jego zakładnikami i to on dyktuje nam warunki. Ciągle odczuwamy lęki, bo nieustannie za czymś gonimy. We wszystkim co robimy chodzi o czas, a nie zdarzenia. Odczuwamy strach, że czegoś nie zdążymy zrobić, coś przegapimy. Jednak pragniemy wrócić do wspólnoty. Niestety przyzwyczajeni do szybkiego trybu życia, nastawionego na poszukiwanie, gdy coś zdobywamy, nasze zainteresowanie spada i czując niedosyt, zaczynamy poszukiwania na nowo. Bardziej podchodzimy do tego, jak do czegoś, co musimy wykonać, dlatego w momencie osiągnięcia zamierzonego celu obieramy sobie następny. W wyniku tego powrócenie do wspólnoty jest trudne, ponieważ nie liczyć się ilość a jakość.
Internet
Kiedy analizuję pojęcie wspólnotowości i poszukiwania jej we współczesnym świecie, dochodzę do wniosku, że Internet jest obecnie w głównej mierze takim miejscem. Tutaj mamy ogromne możliwości, aby kogoś poznać, z kimś porozmawiać. Komunikowanie się jest łatwiejsze. Na forach Internetowych tworzą się różne grupy i społeczności. Kiedy czujemy się samotni to, mamy pod ręką idealne miejsce na szukanie towarzysza. Dostęp do sieci mamy już dzisiaj praktycznie wszędzie, wirtualny świat stoi więc dla nas bez żadnych ograniczeń. Tutaj właśnie pojawia się problem. Skoro nie ma ograniczeń, to istnieje niebezpieczeństwo, że znowu popadniemy w wir poszukiwania i przesytu informacji, zamiast się zatrzymać.
Nie da się jednak ukryć, że Internet stworzył możliwość komunikowania się bez względu na to, w jakim miejscu się znajdujemy i o jakiej porze. Niemniej jednak porozumiewanie się wygląda nieco inaczej. Jedne osoby bardziej angażują się w grupach dyskusyjnych, drugie mniej. Tworzą się wspólnoty na kształt tych w rzeczywistości, albo chociaż takie, które chcą im dorównać. Różnica polega na tym, że w świecie realnym, zanim zaczniemy pytać o konkretne rzeczy, sprawy i fakty, mające związek z kimś obcym, najpierw przechodzimy przez etap zapoznawania się. W sieci od razu przechodzimy do rzeczy, która nas interesuje. Czas, w którym poznajemy drugą osobę skraca się. Są przeciwnicy takiego sposobu tworzenia się społeczeństw. Uważają, że powinna je tworzyć grupa, która ma ze sobą więcej wspólnego.
Nie widzimy danej osoby, tego w jaki sposób się zachowuje podczas rozmowy z nami. Gesty, mimika, czyli mowa ciała są bardzo istotne w relacjach międzyludzkich. Tutaj komunikowanie się zostaje ograniczone tylko do słów i wyobrażeń reakcji drugiej osoby.
Informacja
Nowe medium, jakim jest Internet, komunikuje się z nami za pomocą informacji, które zamieszczają tam inne osoby. Kiedyś taką rolę odgrywała prasa, radio, później telewizja. Dzisiaj taką siłę ma sieć. Zauważamy to na każdym kroku.
„Badania wykazały też, że komunikowanie zawsze jest w pewnym stopniu interakcyjne i zawsze zawiera pewien element dialogu między nadawcą a odbiorcą. Chociaż zwykle odbiorca nie ma możliwości natychmiastowej odpowiedzi, to przez sam wybór oraz interpretację przekazu nadaje mu osobiste znaczenie. Zatem komunikowanie masowe oddziałuje w zakresie, jaki dopuszcza odbiorca, chyba że inne presje na odbiorcę – w społeczeństwach totalitarnych jest to przymus, w demokratycznych konformizm społeczny – skłaniają do podporządkowania się przekazom masowym”.
Psychika, a ciało
W Internecie istniejemy tylko pod względem psychicznym. Nasze ciało pozostaje odrealnione. Możemy stworzyć je na nowo, na potrzeby np. komunikowania się z kimś po drugiej stronie. Takie zanurzenie w cyberprzestrzeni, może okazać się niebezpieczne. Świat rzeczywisty dla takiej osoby wydawać się będzie gorszym, wirtualna przestrzeń będzie jedyną właściwą. Takie postępowanie doprowadzić może do utraty swojej tożsamości i kreowania nowej. Niestety ta nowa istnieć może tylko w cyberświecie, gdzie wszystko zależy od tego co stworzy nas umysł.
Podsumowanie
W prawdziwym świecie, w jakim poruszamy się codziennie, nie ukryjemy tego, jak kto wygląda i jakiej jest płci. Wszystko da się zweryfikować. Oczywiście ludzie oszukują, ale rządzą nami pewne nakazy i zakazy. Mamy prawo, które może wyegzekwować odpowiednie informacje i określić ich prawdziwość. Internet to miejsce, w którym każdy może być tym, kim chce, bez żadnych konsekwencji. Dlatego, kiedy jest nam źle, chętnie tam uciekamy. Szukamy rozrywki i chwili spokoju. Często szukamy kogoś, z kim moglibyśmy porozmawiać. Jednak należy być ostrożnym, bo nigdy nie wiadomo, kto może być po drugiej stronie.
Człowiek w medialnym labiryncie, red. K. Guzek i M. Laskowska, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2011.
T. Goban-Klas, Wartki nurt mediów. Ku nowym formom społecznego życia informacji, UNIVERSITAS, Kraków 2011.
Humanista w cyberprzestrzeni, red. W. Godzica, Wydawca RABID, Kraków 1999.
1 comment on “Komunikowanie się międzyludzkie”